فرصتی که تمام شد…

جمعیت زیادی پایین آن ساختمان 5 طبقه جمع شده بود، همه ترسیده بودند و هم همه به پا کرده بودند، جمعیتی که مدام به آن اضافه میشد و از هم میپرسیدند چه شده چرا می خواهد خودش را پایین بیندازد، و همه در حالیکه نگران و مضطرب بودند گوشی های همراهشان را در دست داشتند و از این صحنه فیلم میگرفتند.

تا به خودم آمدم که اعتراض کنم، دانش آمور از فاصله ی 15 متری فریاد کشید هیچ کسی مرا دوست ندارد و…

صدای عظیم برخورد با زمین ، او به داستانش پایان داد.

و تمام.

چرا فکر میکرد کسی او را دوست ندارد؟

و مگر دوست داشتن یا نداشتن دیگران چقدر اهمیت داشت؟ بیشتر از جان شیرینش؟

مسئله خیلی هم پیچیده نیست، عزت‌نفس و ارزش گذاری برای تمامیت آنچه هستی، موفق یا ناموفق، پولدار یا فقیر، زیبا یا معمولی…

همانی که هستی با تمام اشتباهاتت، با تمام ناکامی هایت و با تمام برنامه هایی که تنظیم کردی اما به آنها عمل نکردی

همانی که هستی ارزشمند است و قابل احترام…

و زندگی هر یک از شما به قدر تمام تاریخ بشریت ارزشمند است.

در این مقاله به این سوالات پاسخ می دهیم:

آیا میزان عزت‌نفس بر کاهش خودکشی موثر است؟

خطرناک ترین سن خودکشی کدام است؟

چه شرایطی سبب خودکشی می شود؟

راهکار در امان ماندن از خطر خود کشی چیست؟

هنوز در گوشم آخرین جمله ی آن دانش‌آموز تکرار میشود، کسی مرا دوست ندارد، چه میشود که این باور در ذهن او ودیگر افراد شبیه به او نهادینه میشود تا حدی که دنیا به این وسعت و زندگی با بی نهایت داستان های شگفت انگیز برایش در این جمله خلاصه میشود << من دوست داشتنی نیستم>>

چرا یک باور آنقدر اهمیت پیدا میکند که دید فرد را بر حقایق می بندد و مانع ورود اطلاعات حقیقی به ذهن میشود.

خودکشی چیست

خودکشی به معنای آسیب رساندن به خود با هدف از بین بردن خویش است،

پژوهش های مربوط به خودکشی دو پدیده را بررسی میکند

1-افکار خودکشی 2-اقدام به خودکشی

افکار خود کشی طیف گسترده ای دارد از مصرف مواد مخدر، فرار از منزل، درگیری با دیگرن تا خود کشی کامل.

در زمان بلوغ  این افکار به شدت افزایش میابد یعنی دقیقا سنی که بیشترین جسارت را نیز در آن مقطع میبینیم.

بر خلاف آنچه که اکثر بزرگسالان فکر میکنند، اکثر تلاش های خودکشی  در بسیاری از دانش آموزان نوجوان، اقداماتی از پیش برنامه ریزی شده هستند نه رفتارهای تکانشی به یک ناکامی.

گرایش  به خودکشی به سن خاصی تعلق ندارد اما به نظر میرسد نوجوان ها نسبت به مشکلات شخصی شکننده تر هستند و احساس میکنند که راه برگشتی ندارند.

بر اساس نتایج تحقیقات بین 6 تا 13 درصد دانش آموزان حداقل یک بار اقدام به خودکشی کرده اند…

هشدار>> همان نوجوانی که امروز برای مسائل کم اهمیت با او در جدال هستید بیشتر از هر زمان دیگر امکان فکر کردن به خودکشی را دارد، با احتیاط رفتار کنید

خود پنداره و عزت‌نفس از عوامل مهم و تاثیرگذار بر خودکشی هستند.

خود پنداره چیست؟

شبکه ای از باور های مثبت و منفی نسبت به خود، پذیرش یا رد خود را “خود پنداره” میگویند.

بازخورد دیگران به ویژه والدین، تعامل های اجتماعی و ارتباط با محیط خود پنداره را تحت تاثیر قرار میدهد.

روانشناساو و متخصصان خود پنداره را بسیار با اهمیت میدانند چون تصور و باور فرد نسبت به خودش تصور او نسبت به محیط اطرافش را تعیین میکند، اگر فرد خود را خوب، مفید و دوست داشتنی بداند در دنیای بیرون از خود نیز همین احساس را تجربه میکند و در مقابل اگر خود پنداره ی منفی داشته باشد تصور میکند در نگاه دیگران نیز دوست داشتنی نیست و خود را طرد شده احساس میکند.

عزت‌نفس بالا برای نوجوان  مانند یک سرمایه و ارزش حیاتی بوده و باعث شکوفایی استعداد های آنها میشود.

در واقع عزت‌نفس بالا در افراد به آنها حس ارزشمندی می دهد و آنها را قادر به تطابق با شرایط سخت میکند.

عوامل موثر بر خودکسی

ژنتیک

ممکن است شما به صورت ژنتیکی فرد حساس و زود رنجی باشید، اما داشتن یک ژن به هیچ وجه به منزله ی بیان آن ژن نیست، برای مثال: دو برادر دوقولوی یکسان را در نظر بگیرید، با تمامی نقشه ی ژنتیکی یکسانی که دارند، یکی از آنها دیابت میگیرد و دیگری نه… فرد اول با روش زندگی نامناسب سبد غذایی ناسالم، کم تحرکی و… ژن مرتبت با دیابت را فعال میکند در حالیکه برادرش به واسطه ی سبک زندگی سالم و درست آن ژن را غیر فعال نگه میدارد.

پس ژنتیک می‌تواند در بروز رفتارهای پرخطر تاثیر بگذارد اما اینکه شما چه ژن هایی را فعال میکنید به عملکرد خود شما بستگی دارد.

افت تحصیلی

در زمان مدرسه میزان پیشرفت و افت تحصیلی به شدت در میزان عزت‌نفس دانش آموزان موثر است به هر اندازه که با افت تحصیلی روبرو شوند، نا کامی ها و عقب ماندن ها و سرخوردگی های بیشتری را تجربه خواهند کرد، در این میان رفتار والدین و معلمین در برابر نمرات کم می‌تواند این باور را به دانش‌آموز القا کند که کافی نیست و درنتیجه دوست داشتنی نیست.

مشکلات خانوادگی

آمارها نشان میدهد بیش از 40 درصد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند به ویژه در سن 17 تا 30 درگیر مشکلات خانوادگی هستند، در این سن قدرت تحلیل مشکلات فرد به دلیل کم تجربگی بسیار پایین است و در مواجه با مشکلات، زندگی و آینده ی خود را از دست رفته میپندارد، در این سن فرد آستانه ی تحمل پایین تری داشته و راهکارهای کمتری برای حل مسائل می‌تواند پیدا کند، مشکلات را بسط داده و تصور میکند تمام عمر با آن مشکلات درگیر خواهد بود، درنتیجه به هر نحوی به فرار از آن مشکل حل نشدنی رو می آورد، یا به دوستانش پناه میبرد، یا درگیر خیابان گردی های طولانی مدت میشود یا مصرف مواد مخدررا برای یافتن حس آرامش شروع میکند و یا خودکشی و راحت کردن خود از شر مشکلات.

نحوه ی تربیت خانوادگی تحمل ومسیولیت پذیری کم

امروزه شاهد هستیم خانواده ها فرزندان خود را در مرفه ترین حالت ممکن پرورش میدهند ، تمام وقت و انرژی خود را روی راحت بودن فرزند میگذارند و با تمام توان به حل مسایل او می پردازند در حقیقت به فرزند اجازه نمی دهند با ناکامی ها روبرو شود و طعم شکست و محدودیت را بچشد، به همین دلیل توانایی او در تحمل و تطابق با سختی ها به شدت کم شده و در ادامه ی زندگی و قدم گذاشتن در دل دنیای بیرون از خانه نمیتوانند مشکلات پیش رو را حل کنند. نکتهی مهم و غم انگیز این است که والدین نمیتوانند همیشه و تا آخر عمر همراه فرزند خود باشند و مسیرش را هموار کنند، و او دیر یا زود وارد دنیای خشن و بی رحمی می شود که مرد میدان میطلبد نه افراد ضعیف.

راهکار

همه ی اینها را گفتیم تا به اینجا برسیم، چه کنیم تا عزت‌نفس و خود پنداره خود و فرزندانمان را تقویت کنیم؟

1-معنا بدهید

فردی که به این نقطه می رسد که بود و نبود من سودی ندارد و حیات خود را ناچیز می شمارد، گرایش به خود کشی را در خود تقویت می کند، پس به زندگی معنا بدهید و مطمئن شوید که بی دلیل به این دنیا نیامده اید باید رسالتی باشد که برای انجام دادن آن قدم به این دنیا نهادید، آن را بیابید.

2-ایمان

اتصال به یک منبع بی نهایت که توانایی حل همه ی مسائل را دارد، و توجه به آن می‌تواند به فرد قدرت و تحملی بدهد تا از همه ی ناکامی ها عبور کند و در پرتو نیروی همیشه ناظر تلاش کند برای رشد بیشتر و زندگی بهتر.

و بگذارید رمز گذر خودم از عمیق ترین دره های تنهایی را به شما بگویم

اشکالی نداره خدا داره میبینه.

3-بازخورد والدین ، معلم

بازخوردی که دانش‌آموزان از والدین و معلم خود می‌گیرند نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری عزت‌نفس آنها دارد، بازخوردهای منفی و سرزنش می‌تواند عزت‌نفس نوجوان را تخریب کند و برعکس بازخورد درست می‌تواند طرز فکر دانش‌آموز نسبت به ارزشمندی خود را تغییر دهد، ارائه بازخورد درست به معنی تعریف‌های کلی و بی‌اساس نیست؛ بلکه زمانی یک بازخورد صحیح و سازنده است که تلاش دانش‌آموز را تأیید و تشویق کند و طرز فکر رشد را در او تقویت کند.

به هر میزان که دانش‌آموز خود را ارزشمند بداند زندگی‌اش را نیز ارزشمند و مهم می‌داند.

4-گشترش تعاملات اجتماعی

گسترش روابط اجتماعی باعث ایجاد احساس تعلق و پذیرفته‌شدن می‌شود همچنین کم‌رویی و احساس خجالت با بیشترشدن ارتباطات و قرارگرفتن در محیط‌های جدید کاهش میابد درنتیجه فرد با ابراز وجود بیشتر احساس ارزشمندی بیشتری می‌کند.

5-کسب مهارت

کسب مهارت باعث می‌شود شما به توانایی خود ایمان آورید و نوجوانی که در یک زمینه مهارت دارد از هم‌کلاسی‌هایش چندین قدم جلوتر است.

4-پر کردن اوقات فراقت

یکی از مهم‌ترین زمان‌هایی که سبب پرواز پرندة خیال و عمیق‌تر شدن در مشکلات و ناکامی‌ها می‌شود اوقات بیکاری و کسل‌کننده است، به هر اندازه که نوجوان وقت اضافه و بدون هیچ برنامه‌ای داشته باشد امکان روآوردن به تفکرات منفی و حالات روحی عذاب‌دهنده بیشتر خواهد شد، اهمیت فوق‌العاده زیادی دارد که اوقات فراقت فرزندانتان را به شکلی خوب و مؤثر مدیریت کنید.

5-هدف گذاری

لازم است برای خود هدفی انتخاب کنید و در جهت رسیدن به آن تلاش کنید تا زندگی شما معنا و ارزش یابد، نوجوانی که یک هدف قابل‌دسترس و معین داشته باشد می‌تواند برای دست‌یابی به آن برنامه‌ریزی و تلاش  کند، مطمئناً تلاش مستمر و مفید احساس ارزشمندی را در فرد بالا می‌برد و میل به زیستن و دستیابی‌های بیشتر به اهداف بزرگ‌تر را افزایش می‌دهد.

6-دوستان خوب

یکی از موارد بسیار مهم در تمام طول زندگی دوستی و ارتباط با افراد خوب و ارزشمند است، افرادی که تأثیر مثبت روی روح و روان ما داشته باشند، افرادی که با سبک زندگی سالم و پویای خود دوستانشان را نیز به سمت پویایی و رشد سوق می‌دهند. لازم است ارتباطات خوب خود و فرزندانتان را تقویت کنید و از تلة خطرناک تنهایی دور شوید.

8-صحبت کنید و به او احساس ارزشمندی دهید

صحبت‌کردن و استفاده از کلام تأثیر شگفت‌انگیزی در ایجاد همدلی بین افراد دارد، صحبت کنید و احساس واقعیتان را توضیح دهید، یادتان باشد این خود شما هستید که موظفید خودتان، احساساتتان، ویژگی‌های رفتاری‌تان و انتظاراتتان را معرفی کنید، چه در محیط کار باشد چه رابطة عاطفی بین زوج‌ها و چه رابطه با فرزندان، هیچ فرقی نمی‌کند شما باید از کلام خود کمک بگیرید و در حفظ ارزش‌های رابطه تلاش کنید، به این نکته دقت کنید آدم‌ها علم غیب ندارند و نمی‌توانند ذهن شما را بخوانند پس وظیفة خود شماست تا از ارزش‌های وجودیتان بگویید و ابراز وجود کنید.

ابراز وجود یکی از رکن‌های اساسی عزت‌نفس و خودپندارة مثبت است.

کلام آخر

طبق پژوهش‌ها افراد با عزت‌نفس بالا و خودپندارة مثبت افکار خودکشی پایینی دارند، نظر مثبتی نسبت به جهان اطراف دارند، در کار و تحصیل موفق‌ترند و آنها راحت‌تر می‌توانند با شرایط سخت تطابق پیدا کنند.

هر اندازه که فرد عزت‌نفس پاین تری داشته باشد بیشتر دستخوش احساس باکفایتی، اضطراب، احساس تنهایی، افسردگی و در نتیجه روآوردن به رفتارهای پر خطر می‌شود، در نتیجه نیاز اساسی افراد در زندگی احساس خوب و ارزشمند نسبت به خودشان است، به امید اینکه با عزت‌نفس و مانا باشید.

منبع:

Socialpsychology

isna